Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartlar B.2. Tazminat Ve Giderlerin Ödenmesi başlığı altında bulunan 2. 1. maddesine göre;
Hasar halinde, hasar gören parça, onarımı mümkün değilse veya eşdeğer parça veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişimine imkân yok ise orijinali ile değiştirilir. Kaza tarihine göre model yılından itibaren 3 yılı geçmeyen motorlu araçlarda hasar gören parça, onarımı mümkün değilse öncelikle orijinali ile değiştirilir, orijinal parçanın bulunmaması durumunda eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değiştirilir. Ancak model yılından itibaren 3 yılı geçmeyen motorlu araçta hasar gören parçanın orijinal olmadığı durumda eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişim yapılır. Bu paragraf uygulaması sonucu araçta bir kıymet artışı meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indirilemez.
Eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişim mümkün olduğu halde, sigortacının bilgisi ve onayı dahilinde olmadan orijinal parça ile onarım sağlanır ise sigortacının sorumluluğu, sigortacının kaza tarihi itibariyle benzer hasarlardaki onarım uygulamasına göre, eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça bedeli ile sınırlıdır.
Eşdeğer Parça Sertifikası
Eşdeğer parça uygulanmış araca duyulan güvenin azalması sorununun çözümü için 1 Haziran 2015 tarihinden itibaren uygulamaya koyulmuş zorunluluk ile sigorta şirketleri, eşdeğer parça uygulamasını garanti altına almaktadırlar. Sigorta şirketinin orijinal yerine geçen eşdeğer parçanın Türk Standartlar Enstitüsüne(TSE) uygun olduğuna dair sertifika vermesi gerekmektedir. Eş değer parçanın üretimi ve kullanılmasına yönelik TSE parçaları test edip onaylamaktadır. Tamirde kullanılan eşdeğer parçalar TSE’nin onayladığı parçalar olmak zorundadır. Eğer aracın tamirinde kullanılan parça orijinal değilse ve TSE’nin onayladığı eşdeğer parça değilse aradaki bakiye farkını sigorta şirketinin sigortalıya ödemesi gerekmektedir. Çünkü sigorta şirketleri araç onarılsın ya da onarılmasın, fatura olsun ya da olmasın “gerçek zarar”dan sorumludur.
Eğer sigorta şirketi TSE onaylı eşdeğer parça sertifikasını vermemişse ve TSE onaylı eşdeğer parça kullanmamışsa ve aradaki bakiye farkını da sigortalıya ödememiş ise sigortalı aşağıda örnek vereceğimiz Yargıtay kararları ışığında aradaki farkın ödenmesini ve gerçek zararın giderilmesini talep edebilir.
T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2014/15938 K. 2014/13033 T. 30.9.2014:
“Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir. Somut olayda, hükme esas Adli Tıp Kurumu raporunda davacıya ait aracın onarımının hesaplanmasında orijinal parçalar yanında eşdeğer parçaların da esas alındığı anlaşılmaktadır. Gerçek zarar ancak aracın onarımında tamamen orijinal parçalar kullanılmak suretiyle sağlanır. Bu durumda mahkemece Adli Tıp Kurumu raporunda orijinal parça kullanılarak hesaplanan gerçek hasar miktarının doğru olduğunun kabulü gereklidir.”
T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2008/2862 K. 2009/682 T. 16.2.2009:
“Mahkemece; orijinal parça hesabına göre belirlenen miktar hükme esas alınması gerekirken, yan sanayi yedek parça hesabına göre hüküm verilmesi bozmayı gerektirmiştir.” “Somut olayda davacı hasarlı araç davalı tarafça tamir ettirilmiş ve davacı ibra belgesi imzalamış ise de; tamirden bir ay sonra aracın tamiri sırasında orijinal parça kullanılmadığı ve bazı aksamın da tamir edilmediği mahkemece tespit edilmiştir. Gerçek zarar yukarıdaki ilke kapsamında giderilmemiş olup, gizli ayıp mevcuttur. Davacı hasarlı parçanın 2.el çıkma parça ile değişimini kabule zorlanamaz. Süresinde tespit yaptıran ve dava açan davacının BK. 198. maddesine göre ayıplı haliyle kabulü de söz konusu değildir.
Zorunlu Trafik Sigortalarında Eşdeğer Parça Uygulaması Kapsamında Sigortalı İle Sigortacı Arasında Uyuşmazlık Yaşanırsa Ne Yapmalıyız?
Sigortacıya Başvuru Ve Yetkili Mahkeme: Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce Ek: 6’da belirtilen tazminat ödemelerinde istenecek belgelerin tamamı ile birlikte ilgili sigortacıya yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigortacının başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi kısmen veya tamamen karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde ya da tazminat tutarında anlaşma sağlanamadığı hallerde sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinde, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde ya da zarar görenin ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesinde dava açılabileceği gibi uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonuna da başvurulabilir.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’na göre öncelikle zamanaşımına dikkat etmeliyiz.
Zamanaşımı: Motorlu araç kazalarından doğan zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar. Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre tazminat talepleri için de geçerlidir. Zamanaşımı, tazminat yükümlüsüne karşı kesilirse, sigortacıya karşı da kesilmiş olur. Sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiş sayılır.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımına uğrar.
Bu iki madde den anladığımız üzere eşdeğer parça uygulanmasından kaynaklı uyuşmazlık yaşanması durumunda sigortalı dava yoluna gitmeden önce tazminat ödemesi ile ilgili istenen belgelerin tamamı ile birlikte yazılı olarak sigortacıya başvurur. Sigortacı bu yazılı talebe karşılık en geç 15 gün içinde cevap vermelidir. Ancak bu süre geçerse sigortalı eşdeğer parça uygulamasından kaynaklı tazminat tutarında anlaşmazlık olması durumunda uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurabilir. Ya da sigortacının merkezi ya da şubesinin bulunduğu yer mahkemesinde, sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemesinde, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde ve ya zarar görenin ikametgâhında dava açılabilir. Görevli mahkeme Tüketici Mahkemeleri’dir. Dava zamanaşımı ise sigortalının, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve her halde kaza gününden itibaren 10 yıldır.
Sonuç
Sigorta sözleşmesi ile sigortacı meydana gelebilecek rizikolar neticesinde oluşan tehlikenin varlığı halinde zararın giderilmesini taahhüt ederken, sigortalı buna karşılık belli bir prim öder. Sigortacının taahhüt ettiği zararın giderimi “gerçek zarar”dır.
Bu nedenle motorlu taşıtların işletilmesi sonucu meydana gelen hasar neticesinde hasarın onarımı yapılırken sigortalı orijinal parça değişimini istediği halde sigorta şirketinin şartlar dolayısıyla eşdeğer parça kullanması sonucu aradaki bakiye farkını ödemesi “gerçek zararı” karşılaması gerekmektedir. Ayrıca eşdeğer parça uygulaması sonucu sigortalının kaygısının giderilmesi ve hem arabasına hem sigorta şirketine güvenmesi açısından TSE onaylı eşdeğer parça kullanması gerekmektedir. TSE onaylı eşdeğer parça kullanıldığını sigortalıya belgelemek zorundadır. Belgelenmezse ve orijinal yerine eşdeğer parça uygulanması sonucu aradaki bakiye farkı ödenmezse sigortalı öncelikle sigortalıya yazılı olarak başvuru, sigortalı 15 gün içinde bu başvura cevap vermek zorundadır. Eşdeğer parça uygulaması sonucu çıkan uyuşmazlıklarda sigortalı, Sigorta Tahkim Kuruluna gidebileceği gibi, zararı ve zarar göreni öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve her halde kazanın olduğu tarihten itibaren 10 yıl içinde Tüketici Mahkemelerine dava açabilir.
Konuyla ilgili bilgi ve danışmanlık hizmeti için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
